Amed'teki Newroz’a il ve ilçe dışında yaşayan insanlar sabahın erken saatlerinden itibaren akın etti.

2023 AMED NEWROZ'UNDAN GÖRÜNTÜLER

Kentin birçok yerinden alana gelen kitle 5 arama noktasından geçerek alana giriyor. Newroz Demokratik Toplum Kongresi (DTK), Halkların Demokratik Kongresi (HDK), Tevgera Jinên Azad (TJA), Demokratik Bölgeler Partisi (DBP), Halkların Demokratik Partisi (HDP) ile Yeşil Sol Parti öncülüğünde bu yıl “Her der Newroz, her dem azadî” şiarıyla gerçekleşti.

Her yıl Newroz’da milyonları bulan kitlede, 6 Şubat’ta yaşanan ve 11 illin etkilendiği depremden dolayı bu sayıda düşüş oldu.

Girişlerin yapıldığı alana gelen kitle sık sık “Bijî Newroz”, "HDP onurumuzdur" sloganları attı.

Her yıl alana gelen davul-zurna ekipleri ise bu yıl depremden dolayı alana alınmadı.

Newroz meydanında bulunan ve siyahlara bürünen dev sahneye, Maraş merkezli depremlerde yaşamını yitirenler için “Bila serê gelê me sax be” (Halkımızın başı sağolsun) şeklinde Kürtçe başsağlığı mesajı yazıldı.

Newroz meydanına, İran’da rejim güçleri tarafından katledilen Jîna Emînî’nin “Bi tayê porê Jîna Emînî, em ê tekoşîna jinê bilintir bikin” yazılı posteri ile 2017 Amed Newrozu’nda polis tarafından katledilen Kemal Kurkut’un “Kemal Kurkut ölümsüzdür” yazılı posteri asıldı. Meydana, posterlerin yanı sıra “Şîna me sedema tekoşîna me ye” (Yasımız mücadelemizin gerekçesidir), “Newroz cejna azadiyê ye” (Newroz özgürlüğün bayramıdır), “Gençlik Newroz’un sönmeyen ateşidir” ve “Rihê 8’ê Adarê diherike qada Newrozê” (8 Mart ruhuyla Newroz meydanlarına) yazılı pankartlar asıldı.

Alanda yapılan bomba aramasının ardından saat 09.30 itibariyle girişler başlarken, Diyarbakır İl Emniyeti sahnedeki ses mikserini tel örgülerle ablukaya aldı.

Diyarbakır Emniyeti, sahne ile Newroz meydanı arasına 5 metre yüksekliğinde tel örgü yerleştirdi. Pankartlarıyla tellere çıkan gençler, sloganlarla Diyarbakır Emniyeti’ni protesto etti. Gençlere müdahale etmeye çalışan polis, 5 metre yükseklikte olan gençlere ulaşamadı.

NEWROZ PROTOKOLÜ

Amed Newrozu’nun protokolünde, Demorkatik Toplum Kongresi (DTK) Eş Başkanı Berdan Öztürk, Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Eş Genel Başkanı Saliha Aydeniz, Halkların Demokratik Partisi (HDP) Eş Genel Başkanı Mithat Sancar, Yeşil ve Sol Gelecek Partisi (Yeşil Sol Parti) Eş Sözcüsü Çiğdem Kılıçgün Uçar, Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) Eş Genel Bşakan Yardımcısı Beycan Taşkıran, SAMER Yönetim Kurulu Başkanı Yüksel Genç, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, İnsan Hakları Derneği (İHD) Eş Genel Başkanı Öztürk Türkdoğan, Barış Anneleri Meclisi, Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) Eş Genel Başkanı Şükran Kablan Yeşil, 5 Haziran Aileleri İnisiyatifi ve Suruç Aileleri, Türkiye İşçi Partisi (TİP) ve Emek Partisi (EMEP) yer aldı.

NEWROZ’UN ÖZEL KONUKLARI

Newroz’un özel konukları ise Şenyaşar ailesinden Ferit Şenyaşar, tutuklu HDP eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın eşi Başak Demirtaş, tutuklu Amed Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı Selçuk Mızraklı’nın eşi Zeynep Mızraklı oldu.

MED TUHAD-FED, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD), Pir Sultan Abdal Derneği, MED-DER, Kürt Enstitüsü, Rosa Kadın Derneği, Amedspor, Amed Barosu Başkanı Nahit Eren, Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) Başkanı Mehmet Kaya, Güneydoğu Sanayici ve İş İnsanları Derneği (GÜNSİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Nurullah Edemen de protokolde yer alan diğer isimler oldu.

Sunuculuğunu sanatçı Devrim Demir ve tiyatro oyuncusu Özcan Ateş’in üstlendiği Amed Newrozu, saygı duruşuyla başladı.

Tertip Komitesi Başkanı HDP Amed İl Eş Başkanı Gülistan Atasoy, Newroz meydanını dolduranları Kürtçe’nin Kurmancî ve Kirmançkî lehçelerinde selamlayarak, “Deniz Poyraz ve Nagihan Akarsel’in yoldaşları, Newroz kutlu olsun” dedi.

AMED'TE NEWROZ ATEŞİ YAKILDI

Amed'te, 2635’inci Newroz ateşi yakıldı. Newroz ateşinin yakıldığı esnada meydandan sloganlar ve zılgıtlar yükseldi.

KEMAL KURKUT VURULDUĞU YERDE ANILDI

Newroz kutlaması sırasında öldürülen üniversite öğrencisi Kemal Kurkut, vurulduğu yerde DTK Eşbaşkanı Berdan Öztürk, DBP Eş Genel Başkanı Saliha Aydeniz, HDP Eş Genel Başkanı Mithat Sancar, Yeşil Sol Parti Eş Sözcüsü Çiğdem Kılıçgün Uçar ve Kürt siyasetçi Ahmet Türk tarafından karanfillerle anıldı.

MİTHAT SANCAR: NEWROZ’A MERHABA, AKP’YE ELVEDA

Newroz meydanını dolduran yüzbinlere seslenen HDP Eş Genel Başkanı Mithat Sancar, şunları belirtti: “Sevgili Amed, halkı onurlu direngen halkımız hepinizi yürekten selamlıyorum. Newrozumuz kutlu olsun. Bu Newrozu büyük depremin yarattığı felaketin gölgesinde karşılıyoruz. Acımız büyük yasımız var ama öfkemiz de var. Biz bu öfkeyi mücadeleye mücadeleyi de yeni yaşamı inşa etme iradesine çevireceğiz. Bu büyük depremin büyük felakete dönüşmesinin sorumlusu AKP-MHP iktidarıdır. Bu iktidar talan politikalarıyla, rant ekonomisi ile, yandaşlara peşkeş çektiği kaynaklarla ülkeyi yıkıma sürüklemiştir. Depremi de felakete dönüştüren budur. Bu iktidar bir felaket iktidarıdır. Bu iktidarın adını açık koyalım. Yıkım, kan, talan ve felaket iktidarıdır. Şimdi bu iktidardan kurtulma zamanıdır. Bu Newroz meydanlarda bu sesi ve iradeyi en güçlü şekilde yansıtıyor. Evet, bu felaket iktidarını mutlaka göndereceğiz.

Bizler Newroz’a merhaba derken, savaş politikalarına da hayır diyoruz. Sömürüye, talana yalana hayır diyoruz. Yeni bir ülke yeni bir yaşam kurmayı savunuyoruz. O nedenle Newroz’a merhaba, AKP-MHP iktidarına da elveda. Hep birlikte göndereceğiz onları.

Bu meydanlardaki halkın güçlü direnişi ve duruşuyla, kararlı yürüyüşüyle kurduğumuz ittifaklarla yeni yaşamı mutlaka inşa edeceğiz. Emek ve Özgürlük İttifakı, Kurdî partilerle yaptığımız ittifaklar, bütün ülkenin ezilenleri, sömürülenleriyle kurduğumuz ittifaklar, kadınların ve gençlerin öncülüğünde yürüttüğümüz mücadele mutlaka başarıya ulaşacaktır. Bundan hiç şüpheniz olmasın. Bu iktidarı göndereceğiz, bu düzeni mutlaka değiştireceğiz.

Yürüdüğümüz yol üçüncü yoldur. Yeni yaşamın yolu üçüncü yoldur. Bu yol demokratik cumhuriyete çıkıyor. Demokratik cumhuriyeti birlikte inşa edeceğiz. O zamanlar yakındır. Ve çanlar bu iktidar için çalıyor. Evet halaylar zılgıtlar ve şarkılar ağıtlarla da olsa yeni yaşamı müjdeliyor. Acımız büyük ama umudumuz da çok büyük. Ama kararlılığımız da çok yüksek. O nedenle tekrar tekrar söylüyoruz. Mutlaka başaracağız. Eşit özgür barış içinde bir yaşamı mutlaka kuracağız.

Yaşamı yeniden inşa edeceğiz. bu toprakların bütün dillerinin ortaklığıyla yeni bir dil kuruyoruz. Yeni bir ruh yaratıyoruz. Bu yeni dil ve bu yeni mücadelemizin kaynağıdır. Newroz ateşi gibi yüreğimizi ve yolumuzu aydınlatıyor. Biliyoruz ki, yeni bir dil olmadan, yeni bir dünya ve yeni bir yaşam kurulamaz. O nedenle, yeni dili de yeni yaşamı da kuracağız. Büyük barışı da bu ülkeye mutlaka ama mutlaka getireceğiz.

AHMET TÜRK: KÜRT HALKININ KADERİNİ BELİRLEME DÖNEMİ

Newroz meydanını dolduran halka seslenen Kürt siyasetçi Ahmet Türk, Newroz’un depremzedelere adandığını belirterek şunları söyledi: “Bugün Kürt halkının dirilişini ifade eden önemli bir gündür. Newroz, özgürlüktür, geleceğimizi aydınlatan bir gündür. Bugünü büyük bir coşkuyla kutluyoruz. Bugünü değişimin, dönüşümün yaşandığı bir dönemdeyiz. Faşizmi yıkmak için mücadeleyi esas alan bir dönemdeyiz. Kahrolsun faşizm diyoruz. Faşizme karşı halkların mücadelesini büyüteceğiz. Önümüzdeki seçimlerde bu faşizmi yıkmak, Demokratik Cumhuriyeti gerçekleştirmek için sizlerle birlikte mücadelede kararlıyız. Bizim amacımız, Kürt halkı üzerindeki baskıya karşı direnmektir. Kürt halkına düşmanlık eden sadece Bakurê Kurdistan’da değil, Başur’da, Rojava’da Kürt halkının geleceğini yok etmek isteyen anlayışa karşı mücadelenin günüdür. Bu seçim Demokratik Cumhuriyeti inşa etmek için Newrozla birlikte faşizmi yıkmak için çabalarımızı büyütmek zorundayız.

Kürt halkına sesleniyorum. Faşizme karşı mücadele ediyoruz. Bugün Kürt halkına düşmanlık eden bu iktidara karşı eğer hala sessiz kalıyorsanız, bu büyük bir ahlaksızlık olur. Yeni bir sistemin inşası için yeni bir dönem var. Bu iktidarın yarattığı kaosu ortadan kaldırmak için mücadeleyi büyütmek gerekiyor. Bu Newroz, bu dönem, Sayın Öcalan’ın özgürleşme dönemidir. Bunun için mücadele etmek zorundayız. Eş Genel Başkanlarımız Selahattin Demirtaş, Figen Yüksekdağ, Gültan Kışanak, bu iktidarın Kürt düşmanlığından dolayı bugün zindanlarda. Biz bunlara karşı birliğimizi güçlü hale getiremezsek, eğer bunun hesabını sormazsak, yazıklar olsun bize. Demokratik Cumhuriyetin inşası için bugün Kürt halkı önemli bir mücadele yürütüyor. 24 yıldır zindan esaretine son vermeliyiz. Bu dönem özgürleşme günü olacaktır. Kürt halkının kendi kaderini belirleme dönemi olacaktır” ifadelerine yer verdi.

UÇAR: HERKESİN KALBİ BURADA

Yeşil Sol Parti Eş Sözcüsü Çiğdem Kılıçgün Uçar, Newrozu Kürtçenin Kirmançkî lehçesinde kutlayarak, “Merhaba sevgili Newroz halkı” diyerek sözlerine başladı. Uçar, “Newrozumuz özgür yaşama, özgür geleceğe, tek adam rejimini devirdiğimiz bir döneme vesile olsun. Newroz, Amed’tir. Amed halkının direnişi Newroz’dur. Bugün sürgünde olan yoldaşlarımız, dünyanın dört bir yanından insanlar Amed Newrozunu izliyor. Herkesin kalbi burada. Dünyanın dört bir yanında insanların yüreği Amed’te atıyor” dedi.

MÜCADELEYİ ÖREN HERKESİN NEWROZU KUTLU OLSUN

Uçar;  “Erkek egemen şiddetine karşı direnen, ‘Jin jiyan azadî’yi kendine rehber eden bütün kadınların Newrozu kutlu olsun. Doğanın sömürüsüne karşı doğayı koruyan ve savunan herkesin Newrozu kutlu olsun. Demokrasi, eşitlik ve özgürlük mücadelesiyle direnen, cezaevlerine sığmayan direnişçilerin Newrozu kutlu olsun. İnkar ve asimilasyona karşı direnen, varlık mücadelesini yükselten başta Kürt halkı olmak üzere bütün halkların Newrozu kutlu olsun. Tek adam rejiminin bütün baskılara rağmen ortak mücadeleyi ören herkesin Newrozu kutlu olsun.”

HALK İKTİDARIN FATURASINI ÇOKTAN KESTİ

Newroz’un depremde yaşamını yitirenlere atfedildiğini hatırlatan Uçar, “Bu halk iktidarın faturasını çoktan kesti. Gidecekler biz göndereceğiz. Yaşadığımız deprem sadece bir doğal afet değildi. Deprem öncesinde tedbir almayan, yaşananlara göz yumanlar, vergileri yandaşlara peşkeş çeken, dayanışmamıza kayyım atayan bu iktidar suçlu. Onlar adına hesabı biz birlikte soracağız. Devletin bütün yasaklarına afet bölgesine giden, hayat kurtaran, yeni bir yaşamın mümkün olduğunu gösteren toplumsal bir dayanışma var. Bu yeni dönemde bizim rehberimiz. 14 Mayıs bütün bunlar karşısında AKP siyasetinin son bulduğu, Üçüncü Yol siyasetinin yolu olacak. Yeşil Sol Parti bunun sözünü ve mücadelesini veriyor” şeklinde konuştu.

‘NEWROZ ÇÖZÜM İRADESİDİR’

Newroz’un çözüm iradesi olduğunu vurgulayan Uçar, “Newroz aslında bir çözüm iradesidir. Tam da Diyarbakır’da tam da bu Newroz alanında tam da bu sahnede 2013 yılında Sayın Öcalan’ın Kürt sorunu karşısında yazmış olduğu çözüm deklarasyonunu burada hep birlikte dinledik. O zaman da bu saha Kürt sorunun çözümü konusunda sorumluluk alacağını bu sorunun çözülebileceğini tüm Türkiye toplumuna, Kürt sorunu konusunda sorumluluk almayan devlet, iktidar aklına bir cevap verdi. Bugün bu çözüm halen gerekli, bugün bu deklarasyon halen geçerli. Bugün gördüğümüz Amed Newroz’u hem savaş karşısında hem derinleştirilen tecrit karşısında bu çözümün nihai bir sona ulaşacağının teyidini veriyor. Sorumluluğunu alıyor. 2023 yılı demokratik bir Türkiye’nin savaşsız bir Türkiye’nin, tecridin olmadığı bir Türkiye’nin yılı olsun. Yeniden hepimize her birimize kutlu olsun. Newroz Piroz Be!” dedi.

HDP VAN MİLLETVEKİLİ MURAT SARISAÇ

HDP Van Milletvekili Murat Sarısaç, Amed Zindanı’nda üç kibrit çöpüyle tutuşturulan Newroz ateşinin günümüze kadar yakılarak sürdüğünü belirtti. Sarısaç, “Demirci Kawa mazlum halkların direnişçisi olarak Dehak’lara karşı savaştı. Günümüzde Dehaklar zulümlerini devam ettiriyor, buna karşı Çağdaş Kawa’lar mücadele ediyor. Kürtler için Newroz’un anlamı sadece baharın gelişi değil, direniş ve özgürlüktür. 2023 Newrozu’na öfkemizi taşıdık” diye konuştu.

'HESAP SORACAĞIZ'

Maraş merkezli depremde AKP-MHP iktidarı nedeniyle 50 binden insanın yaşamını yitirdiğini ifade eden Sarısaç, “21 yıldır iktidardalar. Erdoğan’dan, Süleyman Soylu’ya kadar hepsi Avrupa’nın onları kıskandığını ileri sürüyordu. Rojava’da savaş sürdürürken, depremlerde günlerce arama kurtarma yapamadılar. Kendileri halkın yardımına koşmadıkları gibi ilk günden gönüllüleri de engellediler. Burada Patnos Belediyesi’nin göndermek istedikleri yardımlara el koydular. Yüzlerce belediyemize kayyım atadılar. Kurdistan’daki tüm belediyelerimize kayım atandı. Belediyenin tüm kaynaklarını kendi yandaşları ve iktidarları için harcıyorlar. Mutlaka bunların hesabını soracağız. Ülkeye yaşattırdıkları her şeyin hesabını AKP-MHP iktidarından hesabını soracağız” diye konuştu.

'ÜLKEYE KADIN EŞİTLİĞİNİ GETİRME ZAMANI'

İstanbul Milletvekili Züleyha Gülüm ise Kürtlere yönelik baskılara dikkat çekerek, “Kimse bizden boyun eğmemizi, savaş politikalarını kabul etmemizi beklemesin. Başta Kürt halkı olmak üzere tüm ezilenler, direnmeye devam ettik. Bugün geldiğimiz noktada barışın zamanı, kazanmanın zamanı, bu ülkeye adaleti kadın erkek eşitliğini getirmenin zamanıdır. Bu günden başlayarak seçimde bunlardan hesap soracağız. Onları saraylarından indireceğiz. Bu kadar insanı katletmişler, hayatlarımızı yok etmişler, hesap soracağız. Onları tarihin çöp tenekesine atacağız. Zannediyorlar ki hileyle, hurdayla kazanacaklar, biz buna izin vermeyeceğiz. Dünyanın dört bir yanından ‘Jin, Jiyan, Azadî’ seslerini duyuyoruz. Kürt kadının, Kürt halkının sayesinde bu mücadele dünyanın dört bir yanına yayıldı. İşte biz bu güce güveniyoruz” diye konuştu.

AMED NEWROZU’NDA ULUSAL BİRLİK ÇAĞRISI

Kürdistani İttifak Çalışması’nda yer alan partiler, Kürdistan Demokrat Partisi-Türkiye (KDP-T) Genel Başkanı Mehmet Emin Kardaş, İnsan ve Özgürlük Partisi Genel Başkanı Mehmet Kamaç, Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Eş Genel Başkanı Saliha Aydeniz, Halkların Demokratik Partisi (HDP) Eş Genel Başkanı Mithat Sancar, Azadî Partisi Genel Başkanı Ayetullah Aşiti, Kürdistan Komünist Partisi (KKP) Genel Başkanı Sinan Çiftyürek, Devrimci Demokrat Kürt Derneği’nden (DDKD) Halim İpek, Demokratik Toplum Kongresi (DTK) Eş Başkanı Berdan Öztürk, Birleşik Kürt Kadın Platformu’ndan Nesrin Askar, sahneden Amed Newroz meydanını selamlayarak, ulusal birlik mesajı verdi.

Konuşmaların ardından Newroz, çalınan ezgilerle son buldu.